MULING nagpahayag si Senador Christopher “Bong” Go ng kanyang suporta para sa mga pagsisikap na palakasin ang mga programa sa kalusugan ng pag-iisip sa bansa, na binanggit na ang kalusugan ng isip ay isang mahalagang isyu sa mga nakaraang taon, lalo na sa panahon ng pandemya, habang ang mga Pilipino ay nahaharap sa stress, pagkabalisa at depresyon.
Sa isang ambush interview pagkatapos ng personal na pagtulong sa mga residente sa Baguio City noong Sabado, ibinahagi ni Go na ang gobyerno ay naglaan ng malaking pondo sa mga serbisyo sa kalusugan ng isip at mga hakbangin sa pagpapalaki ng kamalayan.
“Mayroon pong P1.86 billion ang DOH po for mental health medicines, under the 2023 national budget mayroon din pong P12 million budget for mental health awareness and hotline,” ani Go.
Binigyang-diin ng senador na, bilang Senate Committee Chair on Health, palagi siyang nagsusulong para sa pagtaas ng pondo para sa mga programa sa kalusugan ng isip.
Halimbawa, noong 2021, nabigyan ang DOH ng karagdagang PhP384 milyon para sa mental health program nito, habang noong 2022, karagdagang PhP200 milyon ang inilaan para sa parehong layunin.
Isa sa mga pangunahing hakbangin na ginagawa ng gobyerno para mapabuti ang mga serbisyo sa kalusugan ng isip, ayon kay Go, ay ang pagpapabuti ng mga pakete ng benepisyo ng Philippine Health Insurance Corporation, ang national health insurance program. Kasama sa badyet ng 2023 ang isang espesyal na probisyon para sa layuning ito, na may pagtuon sa mga pakete ng kalusugan ng isip.
Napakahalaga ng probisyong ito dahil sa matinding pagtaas ng mga isyu sa kalusugan ng isip sa panahon ng pandemya, gaya ng itinampok ni Go na nagpahayag din ng pagkabahala hinggil sa mataas na bilang ng mga kaso ng pagpapatiwakal sa mga mag-aaral.
“Alam n’yo marami pong mga kababayan natin ang apektado noong panahon ng pandemya, ang iba po ay nag-e-experience ng depression, ‘yung iba po na nagpapakamatay. Pati nga po mga estudyante po may mga cases po about 20 million enrolees, mga 400 plus po ang nagtatangkang magpakamatay,” anito.
Samantala, sa isang hiwalay na panayam sa Cebu City noong Biyernes, Marso 24, sinabi ni Go na tumaas din ang mga marahas na insidente, at ang mga problema sa kalusugan ng isip ay lumitaw sa mga mag-aaral.
“Alam n’yo, sa panahon ng pandemya, marami ang naka-experience ng depression. So, kailangan tutukan ang mental health.
“Mayroon na pong panawagan ang PhilHealth na dagdagan pa ang kanilang pondo para sa mental health services para sa mga bata sa gitna ng pagtaas ng violent incidence, ang paglitaw ng mental health problems sa mga school kids, suportado ko ito,” dagdag ng senador.
Upang matugunan ang mga hamong ito, ibinahagi rin ni Go na ang gobyerno ay nagsusumikap na palakasin ang mga serbisyo sa kalusugan ng isip sa buong bansa, na nagsasabing, “Dapat po tutukan natin ang ating mental health programs sa ating bansa. Mayroon din pong National Center for Mental Health sa Mandaluyong (City) at mayroon din pong Malasakit Center (doon).”
Ang mga hakbangin na ito, ayon kay Go, ay kritikal sa pagtiyak na ang mga taong may mga isyu sa kalusugan ng isip ay makakatanggap ng suporta na kailangan nila para makabawi at mamuhay ng kasiya-siyang buhay.
Nauna rito, inihain ng mambabatas ang Senate Bill No. 1786 na nag-uutos sa mga pampublikong institusyong mas mataas na edukasyon na magtatag ng Mental Health Offices, kabilang ang pagkuha, deployment, at pagsasanay ng karagdagang HEI-based mental health service personnel.
Si Go ay nagsisilbi rin bilang co-author ng SBN 379 ni Senator Sherwin Gatchalian, o kilala bilang Basic Education Mental Health and Well-Being Promotion Act, na naglalayong magbigay ng mga serbisyo sa kalusugan ng isip, emosyonal, developmental at preventive na mga programa, at iba pang mga serbisyo ng suporta sa pangunahing edukasyon.
“Nakakabahala po ito dahil nasa batang edad pa po sila ng gano’n. Alam n’yo nakakalungkot eh, kaya nga po lumabas tayo sa mundong ito para mabuhay, lumaki at tumanda at iba pang nawawalan ng pag-asa at nade-depressed. Nakakabahala, the more na tutukan natin ang kapakanan ng ating mga kabataan.”
Binanggit din ng senador na nauna nang nilagdaan ni dating pangulong Rodrigo Duterte ang Republic Act 11036 o ang Philippine Mental Health Act, na nagtatatag ng national mental health policy na nakadirekta sa pagpapabuti ng kalusugan ng populasyon.
Binibigyang-diin din ng nasabing Batas ang karapatan ng lahat ng Pilipino sa pangangalaga sa kalusugan ng isip habang hinuhubog ang mga hamon sa istruktura at attitudinal sa pagkamit ng positibong kalusugan ng isip.