ANG TUPAD o Tulong Panghanapbuhay sa Ating Disadvantaged/Displaced Workers ay isang programa ng gobyerno na naglalayong magbigay ng pansamantalang trabaho at tulong pinansiyal sa mga manggagawang nawalan ng trabaho o mga nasa ilalim ng mahirap na kalagayan. Ang programa ay pinangangasiwaan ng Department of Labor and Employment (DOLE).
Subalit kaliwa’t kanan ang reklamo na may palakasan para makasama sa listahan ng mga benepisyaryo nito. Gaano ito katotoo?
Ayon sa mga reklamo, kung mahina ka sa punong barangay, kagawad o sa mga staff ng mayor, at sa mga tao ni congressman ay etsapuwera ka, o malabo kang maging benepisyaryo.
Magulo umano ang sistema dahil nanghihimasok ang mga kapitan, alkalde at iba pang politiko. Resulta: hindi lahat ng kuwalipikado ay nabibiyayaan. Bukod dito, hindi rin pare-pareho ang natatanggap na halaga — may P8,000, P5,000 at P3,000. Magkano ba talaga ang nakalaan sa bawat benepisyaryo. Dapat linawin ito.
Ang pondo para sa TUPAD ay nagmumula sa budget ng national government at sa buwis na ibinabayad ng taumbayan.
Maaaring may mga karagdagang pondo mula sa mga lokal na pamahalaan o iba pang ahensiya, depende sa mga proyekto at inisyatiba.
Ang halaga ng tulong pinansiyal na ibinibigay sa mga benepisyaryo ng TUPAD ay nag-iiba-iba, ngunit karaniwan ay umaabot ito sa minimum wage.
Sa kasalukuyan, ang mga benepisyaryo ay maaaring makatanggap ng hindi bababa sa P396 kada araw, depende sa minimum wage sa kanilang rehiyon.
Duda ng ilan, ginagamit itong kasangkapan ng mga politikong nakaupo para sa kanilang reelection sa 2025. Kapag hindi nila supporters, hindi kasali sa programa nila.
Ang nakalaang budget para sa TUPAD ay nag-iiba taon-taon at nakadepende sa national budget na ipinapasa ng Kongreso. Sa mga nakaraang taon, ang budget para sa TUPAD ay umaabot sa bilyong piso, ngunit ang tiyak na halaga ay nagbabago depende sa mga prayoridad ng gobyerno at mga pangangailangan ng mga manggagawa.
Ang mga dapat mabiyayaan ng TUPAD ay ang mga disadvantaged o displaced workers, kabilang ang mga nawalan ng trabaho dahil sa mga kalamidad, pandemya, o iba pang dahilan. Kasama rin dito ang mga informal workers, mga manggagawa sa sektor ng agrikultura, at iba pang mga indibidwal na nangangailangan ng tulong.
Ang TUPAD ay pinangangasiwaan ng DOLE, ngunit ang mga lokal na pamahalaan at mga ahensiya ng gobyerno ay maaaring makipagtulungan sa DOLE upang maipatupad ang programa. Ang mga congressman at senator ay naglalaan ng pondo sa pamamagitan ng mga legislative measure, ngunit ang direktang pagpapatupad at pamamahagi ng tulong ay nasa ilalim ng DOLE.
Ang tulong ay karaniwang ibinibigay sa bawat tao, at ang halaga ay nakabatay sa minimum wage o sahod na naaayon sa proyekto. Ang mga benepisyaryo ay tumatanggap ng sahod para sa mga oras na kanilang ginugugol sa trabaho sa ilalim ng TUPAD. Maaari silang magsagawa ng community work sa loob ng 10 hanggang 30 araw.