PATOK NA NEGOSYO SA MGA PALIPARAN

USAP-USAPAN ngayon ang pagkapanalo ng ­SMC-SAP & Co. Consortium sa Ninoy ­Aquino ­International Airport (NAIA) Privatization ­Project.

Pinangunahan ang consortium ni Ramon Ang, CEO ng San Miguel Corp. (SMC), na nakipag-partner sa Incheon International Airport Corp. ng South Korea at dalawa pang kompanya na ‘di masyadong kilala.

Ang panalong bid ng SMC para i-rehabilitate at pamahalaan ang buong NAIA Complex ay sa loob ng 15 taon na may posibleng extension ng 10 taon. Nag-alok ito ng pinakamala­king bahagi ng kita na 82.2% na bahagi sa gobyerno kumpara sa 33.3% mula sa GMR Airports Consortium at 25.9% mula sa Manila International Airport Consortium. Ang P170.6-bil­yong public-private partnership (PPP) na proyekto ay nakatakdang magsimula sa ikalawang kalahati ng 2024.

May dalawa pang papara­ting na paliparan sa lugar ng Mega Manila na binubuo ng mga sumusunod na rehiyon: Central Luzon, Calabarzon, at Metro Manila. Ang isa ay matatagpuan sa lalawigan ng Bulacan na kilala bilang New Manila International Airport (NMIA), na P734-bilyong PPP na napanalunan noong 2018 din ng SMC. Ang isa naman ay sa lalawigan ng Cavite na tinatawag na Sangley Point International Airport (SPIA). Ang P625-bilyong PPP na ito ay iginawad noong 2022 sa SPIA Development Consortium na pinamumunuan ng mga grupong Yuchengco at Lucio Tan sa pakikipagtulungan sa Munich Airport International GmbH.

Bilang pangunahing gateway sa Pilipinas, ang NAIA ay isang major enabler ng travel at tourism industry na nag-aambag ng 22.5% ng gross domestic product ng bansa at 13.6% ng kabuuang lokal na trabaho. May pangangailangan para sa ilang aviation hub na nagsisilbi sa Mega Manila area na katulad ng multiple-airport strategy na pinagtibay ng ibang mga rehiyong metropolitan tulad ng Greater Tokyo at Greater Seoul.

Para sa mga lokal na nego­syante, ang pang-akit ng mga negosyong nauugnay sa paliparan ay hindi lamang sa malaking dami ng trapiko ng pasahero kundi pati na rin sa potensyal para sa kakayahang kumita. Ang kapaligiran ng paliparan ay nagpapakita ng isang captive market ng magkakaibang mga manlalakbay mula sa mga turista at mga executive ng negosyo hanggang sa mga dayuhan at domestic commuter. Nag-aalok sila ng malaking pagkakataon para sa mga maliliit at katamtamang negosyo (SMEs) upang matugunan ang kanilang mga pangangailangan.

Narito ang 10 ideya sa negosyo sa paliparan na dapat isaalang-alang ng mga Filipino SME:

1. Pasalubong Center – nag-aalok ng iba’t ibang mga regalo na nakakabagay sa mga turistang gustong bumili ng mga souvenir o memento na maiuuwi.
2. Vending Machines – may laman na meryenda para sa mga pasaherong nangangailangan ng mabilisang on-the-go na pagkain at inumin habang nagmamadali sa paliparan.
3. Money Changers – pagbibigay ng foreign currency exchange services para sa mga nanga­ngailangan ng lokal na pera
4. Coffee Shop – mainam para sa mga nagmamadali na gustong kumuha ng isang tasa ng kape at ilang pastry habang naghihintay ng kanilang flight
5. Travel Essentials Kiosk – nagbebenta ng mga gamit sa kalinisan, mga pampaganda, beachwear, o iba pang sari-sari para sa last-minute panganga­ilangan ng mga manlalakbay
6. Electronics Store – retail space na nakatuon sa mga gadget at accessories gaya ng mga charger ng telepono at laptop case kung saan maaaring mag-recharge ang mga manlalakbay ng kanilang mga device
7. Luggage Storage – pasilidad para sa mga lumilipas na magdeposito ng kanilang mga bag pansamantala sa isang left-baggage station sa pagitan ng mga flight
8. Wellness Center – kung saan ang mga pasaherong naghihintay ng mga koneksyon sa pag­lipad ay maaaring makapagpahinga ng ilang oras at mag-avail ng mga serbisyong nagtataguyod ng pagpapahinga at kagalingan
9. Sports Bar – isang lounge na may mga video screen para sa mga live na sporting event na nilagyan ng mga appetizer at mga inuming may alkohol o hindi alkohol.
10. Hair Salon – pinagsasama-sama ang barber shop at sty­ling services para sa mga manlalakbay na gustong magpagupit at magmukhang maganda bago o pagkatapos ng kanilang flight.

Ang mga ito ay kabilang sa mga pinakasikat na negosyo na sulit na ilagay sa loob o sa tabi ng isang paliparan. Ang mga SME ay dapat magsimulang maghanda ngayon para sa tuluyang pagbubukas ng NMIA at SPIA pati na rin ang bagong NAIA na magsasama-sama sa umiiral na apat na mga terminal sa isang tuluy-tuloy na karanasan sa paliparan.

Ang may-akda na si ­Joseph Araneta Gamboa (JAG) ay kasalukayang Director at Chief Finance Officer ng Asian ­Center for Legal ­Excellence, isang ­accredited provider ng ­Supreme Court para sa ­Mandatory ­Continuing Legal ­Education (MCLE) courses ng mga ­abogadong Pilipino. ­Sumisilbi din si JAG bilang Vice ­Chairman ng Ethics Committee sa Financial Executives Institute of the Philippines (FINEX).