MINDANAO SECESSION

ANG paghihiwalay ng Mindanao sa teritoryo ng Pilipinas ay isang napakasensitibo at komplikadong usapin na may malalim na kasaysayan, kultura at politika.

Hindi ito isang simpleng tanong na may isang tamang sagot, kundi isang hamon na nangangailangan ng malawak na pagtalakay, pag-aaral at pagkakasundo ng mga mamamayan at mga lider ng bansa.

Ang ideya ng paghihiwalay ng Mindanao ay hindi bago at may iba’t ibang grupo at kilusan na nagtutulak nito sa iba’t ibang panahon at paraan.

Ang ilan sa mga kilalang lider na nakaisip o nanawagan ng paghihiwalay ng Mindanao at iba pang mga isla sa Timog ng bansa ay ang mga sumusunod:

1. Nur Misuari – ang dating pinuno ng Moro National Liberation Front (MNLF) na lumaban sa pamahalaan ng Pilipinas para sa pagtatatag ng isang Bangsamoro Republic sa Mindanao at iba pang mga isla sa Timog ng bansa.
2. Hashim Salamat – ang yumaong pinuno ng Moro Islamic Liberation Front (MILF) na naghiwalay sa MNLF at nagpatuloy sa pakikipaglaban para sa pagkakaroon ng isang autonomous region ng Bangsamoro sa ilalim ng isang federal na sistema.
3. Emilio Aguinaldo – ang unang Pangulo ng Pilipinas mula sa Espana noong 1898, nguni’t hindi kinilala ang kasarinlan ng Sultanato ng Sulu na sumasakop sa bahagi ng Mindanao at iba pang mga isla.
4. Rodrigo Duterte – ang dating Pangulo ng bansa na kamakailan lamang ay nanawagan ng paghiwalay sa Mindanao sa Pililinas sa pamamagitan ng isang ‘signature campaign’ na ipapasa sa United Nations.

Ang magiging epekto ng paghihiwalay ng Mindanao sa Pilipinas ay hindi madaling masabi dahil ito ay nakasalalay sa uri at proseso ng paghihiwalay, ang reaksiyon at aksiyon ng pamahalaan at iba pang mga sektor, gayundin ang kondisyon at implikasyon sa loob at labas ng bansa at ang ilan sa mga posibleng epekto nito ay ang mga sumusunod:

1. Ito ay maaaring magdulot ng kaguluhan, karahasan at krisis sa seguridad sa rehiyon at sa buong bansa, laluna kung hindi ito naaayon sa Saligang Batas at hindi kinikilala ng pamahalaan ng ibang bansa.
2. Ito ay maaaring maghati sa mga mamamayan ng Pilipinas, magdulot ng disiminasyon, pagkawatak-watak, pagkawala ng pagkakaisa at pagkakapatiran sa pagitan ng iba’t ibang grupo at sektor.
3. Ito ay maaaring makaapekto sa ekonomiya ng bansa, kalakalan at inprastraktura ng rehiyon at buong bansa, laluna kung hindi ito magkakaroon ng maayos na kasunduan at koordinasyon sa pagitan ng mga bagong estado.
4. At maaaring magpabago ng relasyon ng Pilipinas sa ibang mga bansa, laluna sa mga kapitbahay at kaalyado nito sa Asya at sa buong mundo at posibleng magdulot ng mga hamon at oportunidad sa diplomasya, seguridad at kooperasyon.

Ang paghihiwalay ng Mindanao sa teritoryo ng Pilipinas ay isang napakalaking desisyon na hindi dapat gawin nang basta-basta o walang sapat na konsultasyon, edukasyon, pagpapasya ng mamamayan. Mahalaga na ang mga mamamayan ay mulat, mapanuri at aktibo sa pagpapahayag ng kanilang mga saloobin, karapatan at interes sa usaping ito.