SABLAY NA AIR TRAFFIC SYSTEM ‘DI NA DAPAT MAULIT; CAAP DAPAT SUMAILALIM SA MODERNISASYON

UNANG sargo ng taon, sinalubong tayo ng — sabihin na nating isang kahihiyan sa ating bansa — ng pagsablay ng ating air traffic system. Libo-libong mananakay ang naperwisyo, at nagkakasisihan pa ang mga bago at dating opisyal ng transportation department dahil dito.

Kauna-unahan nating tatawagan ng pansin ang Department of Budget and Management o DBM na sana’y gawing prayoridad ang modernisasyon ng ating mga paliparan para hindi na maulit ang kahiya-hiyang pangyayari sa atin nitong Enero 3. Bagong taon na bagong taon, inabot tayo ng ganitong sitwasyon.

Bakit nga ba nangyari ito, gayong bilyon-bilyong pondo ang inilaan ng Kongreso sa Civil Aviation Authority of the Philippines (CAAP) para sa kanilang modernisasyon at pagbili ng mga makabagong kagamitan? Bilyon-bilyong pondo para masigurong protektado at ligtas ang ating air traffic.

Taon-taon, sinisiguro ng Kongreso na may kaukulang pondo ang CAAP dahil napakaimportanteng nasa maayos na operasyon ang ating mga paliparan. Umaasa tayo na sa susunod na budget proposal for 2024, i-prioritize ng DBM ang CAAPP modernization.

Nakapanlulumo itong nangyaring ito. Naging inutil ang Philippine airports sa panahong kailangang-kailangan ang kanilang serbisyo.

Kung matatandaan po natin, taong 2008 nang malikha ang CAAP sa pamamagitan ng RA 9497. At ang batas na ‘yan ang nagdeklara sa CAAP bilang civil aviation authority ng bansa at isang independent regulatory body.

Agosto ng nakaraang taon (2022), isinulong natin sa Senado ang isang panukala na mag-aamyenda sa RA 9494. Layunin nating mas mapalakas ang CAAP matapos mapabilang sa mga hinagupit ng pandemya ang aviation industry.

Pero sa totoo lang, wala pang pandemya, may mga isyu na ang aviation status natin. Base na rin iyan sa technical report ng United States Federal Aviation Authority o FAA. Sabi nila, mayroon daw 23 “critical element” na kailangang bigyan ng kaukulang pansin ng ating aviation authorities. Isa na nga riyan ang fine-tuning ng Philippine Civil Air Regulations, pagbabago sa safety and oversight structure ng CAAP, pag-update sa kanilang database storing system, pag-revalidate ng airline carriers at iba pa.

At dahil sa mga suliraning ‘yan, isinulong nga natin ang pag-amyenda sa RA 9497 para mailagay sa mas maayos na serbisyo ang ating aviation industry. Lalo pang umigting ang ating panukala matapos ang airport fiasco sa pagsisimula ng 2023 na talaga namang nagpahirap sa napakarami nating kababayan at sa mga bisitang dayuhan.

Sa ilalim ng ating panukala, nilalayon nating mapalawig ang termino ng director general ng hanggang 8 taon, para masigurong kapado niya ang civil aviation system. Ito ay upang masigurong nasa pinakamaayos na estado ang technical at operational system at matiyak na napanatili ang aviation security functions bago magpalit ng pinuno matapos ang 8 taon; mai-update ang hanay ng CAAP Board of Directors at mailahok sa kanila ang mga kinatawan ng pribadong sektor.

Sa pamamagitan nito, maiiwasan ang naumang problema sa oversight structure ng Board; hindi ipasasakop ang CAAP sa GCG Law at sa Salary Standardization Law dahil sensitibo ang kanilang operasyon at masyadong teknikal; paglilinang sa fiscal autonomy ng CAAP at magagawa lamang ito kung mai-exempt sila sa sakop ng RA 7656 o ang Dividend law. Ito ay para ma-maximize ang paggamit nila sa kanilang mga kinikita.

Dumanas ng dagok ng pandemya ang ating aviation industry. At ang nangyaring power glitch kamakailan ay isa rin sa mga problemang dapat tutukan bukod pa sa recovery ng naturang industriya.

Uulitin lang po natin, bilyon-bilyong pondo ang inilaan natin sa modernisasyon ng CAAP. Sana ay i-prayoridad natin ang paggamit nito sa mga proyektong magpapaunlad at magpapalakas sa ating aviation system. Kaligtasan po ng libo-libong mananakay ang nasa balikat ninyo, kaya sana ay maging responsable tayo sa lahat ng pagkakataon.